Caresheet Chinese krokodilstaarthagedis (Shinisaurus crocodilurus)
Algemeen
Nederlandse naam: Chinese krokodilstaarthagedis
Engelse naam: Chinese crocodile lizard
Wetenschappelijke naam: Shinisaurus crocodilurus
Verspreidingsgebied: China (Guangxi-regio) en Noord-Oost Vietnam
Habitat: Breedbladige loofwouden met een rotsachtige bodem
Biotoop: Langzaam stromende beken en stroompjes met er omheen dichte vegetatie
Engelse naam: Chinese crocodile lizard
Wetenschappelijke naam: Shinisaurus crocodilurus
Verspreidingsgebied: China (Guangxi-regio) en Noord-Oost Vietnam
Habitat: Breedbladige loofwouden met een rotsachtige bodem
Biotoop: Langzaam stromende beken en stroompjes met er omheen dichte vegetatie
Volwassen lengte: 30-40 centimeter
Volwassen gewicht: tot 200 gram
Maximale leeftijd: 10 jaar of meer
IUCN-status: Bedreigd
Wilde populatie: +/- 950 individuen
Beschermingsstatus: CITES Appendix I EU Annex A (2017)
Volwassen gewicht: tot 200 gram
Maximale leeftijd: 10 jaar of meer
IUCN-status: Bedreigd
Wilde populatie: +/- 950 individuen
Beschermingsstatus: CITES Appendix I EU Annex A (2017)
Meer algemene informatie is te vinden op de pagina Chinese krokodilstaarthagedis.
Voeding
In het wild eet de Chinese krokodilstaarthagedis een variëteit aan ongewervelden. De meest voorkomende voedselitems zijn wormen, spinnen, sabelsprinkhanen en cicaden. De Vietnamese ondersoort eet ook wel eens garnalen, vis, kikkers, kikkervisjes en kleine hagedissen. In gevangenschap kunnen verschillende voedseldieren aangeboden worden: - kakkerlakken o.a. Blaptica dubia - regenwormen - sprinkhanen - krekels - tebo's - zijderupsen - wasmotlarven - kleine vissen o.a guppen - kreeftjes en garnalen - baby muizen Het is essentieel om voedseldieren te gutloaden en het is bevorderlijk om de voedseldieren te bepoederen met afwisselend een vitaminepoeder en een calciumpoeder (zonder vitamine D3 indien aangenomen wordt dat degelijke UVB verlichting beschikbaar is) voordat de voedseldieren aangeboden worden. Hoewel Shinisaurussen hun voedseldieren vaak het water in trekken zullen ze toch een minimale hoeveelheid aan supplementen binnen krijgen |
Huisvesting
Grootte van het verblijf
Hoewel Chinese krokodilstaarthagedissen een vrij passieve levensstijl hebben, hebben ze toch een ruim genoeg aqua-terrarium nodig om hun natuurlijke gedrag te kunnen uiten. De Chinese krokodilstaarthagedis is een solitair levend dier en kan daarom het beste alleen gehouden worden. In een koppel, trio’s (1.2) of zelf meerdere vrouwen met één man samen houden is mogelijk, maar dit brengt altijd risico's met zich mee en een nood terrarium dient in zulke situaties altijd aanwezig te zijn om dieren vroegtijdig te scheiden.
Minimale maten enkel dier: 100 x 50 x 60
Minimale maten koppel: 130 x 60 x 60
Let op! dit zijn de minimale eisen voor de grootte van het verblijf. Groter is altijd beter.
Vooral een grotere hoogte is voordelig voor de dieren, omdat ze omdat ze goed klimmen en graag zo hoog mogelijk op een tak boven het water liggen.
Klimaateisen
De Chinese krokodilstaarthagedis leeft in het wild in een gebied waar de temperaturen flink kunnen variëren. Ze zijn daarom niet extreem gevoelig voor kleine temperatuursveranderingen. De onderstaande temperaturen en luchtvochtigheid zijn gebaseerd op metingen uit het wild in Vietnam (van Schingen et al., 2015) In China lopen de temperaturen meer uit elkaar, met in de zomer temperaturen tot 40 graden, en in de winter temperaturen tot 5 graden onder nul.
De temperatuur van de basking spot, die het gehele dier moet kunnen bestralen, is overgenomen van de Duitse minimum- eisen voor het houden van de soort. De Chinese krokodilstaarthagedis zal niet vaak gebruik maken van een basking spot, maar het moet wel beschikbaar zijn in het terrarium voor de thermoregulatie. Vooral drachtige vrouwtjes en zwakke of zieke dieren zullen hier meer gebruik van maken.
Luchttemperatuur zomer: 22°C -31°C. gemiddeld 26°C
Luchttemperatuur winter: 13°C - 16°C
Watertemperatuur zomer: 22°C -25°C
Watertemperatuur winter: 17 °C
Temperatuur basking spot: 35°C
Luchtvochtigheid: 78-88%
Grootte van het verblijf
Hoewel Chinese krokodilstaarthagedissen een vrij passieve levensstijl hebben, hebben ze toch een ruim genoeg aqua-terrarium nodig om hun natuurlijke gedrag te kunnen uiten. De Chinese krokodilstaarthagedis is een solitair levend dier en kan daarom het beste alleen gehouden worden. In een koppel, trio’s (1.2) of zelf meerdere vrouwen met één man samen houden is mogelijk, maar dit brengt altijd risico's met zich mee en een nood terrarium dient in zulke situaties altijd aanwezig te zijn om dieren vroegtijdig te scheiden.
Minimale maten enkel dier: 100 x 50 x 60
Minimale maten koppel: 130 x 60 x 60
Let op! dit zijn de minimale eisen voor de grootte van het verblijf. Groter is altijd beter.
Vooral een grotere hoogte is voordelig voor de dieren, omdat ze omdat ze goed klimmen en graag zo hoog mogelijk op een tak boven het water liggen.
Klimaateisen
De Chinese krokodilstaarthagedis leeft in het wild in een gebied waar de temperaturen flink kunnen variëren. Ze zijn daarom niet extreem gevoelig voor kleine temperatuursveranderingen. De onderstaande temperaturen en luchtvochtigheid zijn gebaseerd op metingen uit het wild in Vietnam (van Schingen et al., 2015) In China lopen de temperaturen meer uit elkaar, met in de zomer temperaturen tot 40 graden, en in de winter temperaturen tot 5 graden onder nul.
De temperatuur van de basking spot, die het gehele dier moet kunnen bestralen, is overgenomen van de Duitse minimum- eisen voor het houden van de soort. De Chinese krokodilstaarthagedis zal niet vaak gebruik maken van een basking spot, maar het moet wel beschikbaar zijn in het terrarium voor de thermoregulatie. Vooral drachtige vrouwtjes en zwakke of zieke dieren zullen hier meer gebruik van maken.
Luchttemperatuur zomer: 22°C -31°C. gemiddeld 26°C
Luchttemperatuur winter: 13°C - 16°C
Watertemperatuur zomer: 22°C -25°C
Watertemperatuur winter: 17 °C
Temperatuur basking spot: 35°C
Luchtvochtigheid: 78-88%
UV-lamp
De Chinese krokodilstaarthagedis heeft UV-straling nodig. Dit kan bereikt worden met UV-spots of UV-TL balken. Er zijn verschillende UV-lampen in omloop en welke geschikt is hangt af van de grootte en indeling van het terrarium, en specifiek de afstand tussen lamp en dier, Aangezien het geen echte baskers zijn, kan een zwakkere UVB bestraling gekozen worden die bijvoorbeeld 75% van de lengte van het terrarium bestraalt (t.o.v. een hoge piek UVB bestraling onder hotspots voor woestijnsoorten). Idealiter dient een solarmeter 6.5 gebruikt te worden om de UVIndex te meten. Voor Shinisaurus is een waarde van max. 3 op de kortste afstand tot lamp waarschijnlijk voldoenden (wetenschappelijk onderzoek hierover staat nog in de kinderschoenen). Arcadia is een van de meest betrouwbare en geteste merken en zou een eerste keuze kunnen zijn indien men niet beschikt over een solarmeter.
Enkele goede merken UV-lampen zijn:
- Arcadia (T5-HO)
- Solar Raptor
- RepTech
Inrichting
In het wild leven Chinese krokodilstaarthagedissen langs beken en rivieren, het liefste dicht bij een langzaam stromend gedeelte. Daar liggen ze graag op een tak boven het water. Op de grond komen ze nagenoeg nooit. Bij het inrichten van het terrarium moet rekening gehouden worden met het natuurlijke gedrag. Het belangrijkste is een groot watergedeelte (lees onder het kopje: watergedeelte) en genoeg overhangende takken waar ze op kunnen liggen. Ook dienen ze de mogelijkheid te hebben zich volledig terug te trekken, bijvoorbeeld in een holle kurkstam. Een landgedeelte kan gemaakt worden, maar zal niet veel gebruikt worden en is dus ook niet essentieel. Op overhangende takken of vlakke stukken leisteen kunnen basking spots gecreëerd worden.
Watergedeelte
De Chinese krokodilstaarthagedis is een semi-aquatische hagedissoort. Ze hebben een groot watergedeelte nodig waar ze in kunnen zwemmen. Volgens de Duitse richtlijnen wordt een watergedeelte aangeraden welke minimaal de helft van de oppervlakte van het terrarium beslaat. Dit kan bereikt worden door de gehele bodem met water te vullen, en van stenen, takken, en/of holle kurkstammen een landgedeelte te maken, of door zelf naast het watergedeelte een rotswand te maken met tegellijm. Een waterdiepte van 15 centimeter is voldoende voor volwassen dieren maar dieper is mogelijk. . Een intern of extern filter is noodzakelijk om het water schoon goed te houden. Let bij de opzet van een nieuw aqua-terrarium specifiek op het filtermateriaal dat gebruikt wordt (bijvoorbeeld siporax i.c.m. filtermatten en watten) en geef de bacteriecultuur tijd om zich goed te ontwikkelen voordat dieren in het terrarium geplaatst worden.
De Chinese krokodilstaarthagedis heeft UV-straling nodig. Dit kan bereikt worden met UV-spots of UV-TL balken. Er zijn verschillende UV-lampen in omloop en welke geschikt is hangt af van de grootte en indeling van het terrarium, en specifiek de afstand tussen lamp en dier, Aangezien het geen echte baskers zijn, kan een zwakkere UVB bestraling gekozen worden die bijvoorbeeld 75% van de lengte van het terrarium bestraalt (t.o.v. een hoge piek UVB bestraling onder hotspots voor woestijnsoorten). Idealiter dient een solarmeter 6.5 gebruikt te worden om de UVIndex te meten. Voor Shinisaurus is een waarde van max. 3 op de kortste afstand tot lamp waarschijnlijk voldoenden (wetenschappelijk onderzoek hierover staat nog in de kinderschoenen). Arcadia is een van de meest betrouwbare en geteste merken en zou een eerste keuze kunnen zijn indien men niet beschikt over een solarmeter.
Enkele goede merken UV-lampen zijn:
- Arcadia (T5-HO)
- Solar Raptor
- RepTech
Inrichting
In het wild leven Chinese krokodilstaarthagedissen langs beken en rivieren, het liefste dicht bij een langzaam stromend gedeelte. Daar liggen ze graag op een tak boven het water. Op de grond komen ze nagenoeg nooit. Bij het inrichten van het terrarium moet rekening gehouden worden met het natuurlijke gedrag. Het belangrijkste is een groot watergedeelte (lees onder het kopje: watergedeelte) en genoeg overhangende takken waar ze op kunnen liggen. Ook dienen ze de mogelijkheid te hebben zich volledig terug te trekken, bijvoorbeeld in een holle kurkstam. Een landgedeelte kan gemaakt worden, maar zal niet veel gebruikt worden en is dus ook niet essentieel. Op overhangende takken of vlakke stukken leisteen kunnen basking spots gecreëerd worden.
Watergedeelte
De Chinese krokodilstaarthagedis is een semi-aquatische hagedissoort. Ze hebben een groot watergedeelte nodig waar ze in kunnen zwemmen. Volgens de Duitse richtlijnen wordt een watergedeelte aangeraden welke minimaal de helft van de oppervlakte van het terrarium beslaat. Dit kan bereikt worden door de gehele bodem met water te vullen, en van stenen, takken, en/of holle kurkstammen een landgedeelte te maken, of door zelf naast het watergedeelte een rotswand te maken met tegellijm. Een waterdiepte van 15 centimeter is voldoende voor volwassen dieren maar dieper is mogelijk. . Een intern of extern filter is noodzakelijk om het water schoon goed te houden. Let bij de opzet van een nieuw aqua-terrarium specifiek op het filtermateriaal dat gebruikt wordt (bijvoorbeeld siporax i.c.m. filtermatten en watten) en geef de bacteriecultuur tijd om zich goed te ontwikkelen voordat dieren in het terrarium geplaatst worden.
Winterslaap
Zowel in het wild als in gevangenschap gaan Chinese krokodilstaarthagedissen in een winterslaap. Enkel de Vietnamese ondersoort leeft in gebieden met zachtere winters, waardoor ze niet in winterslaap maar in winterrust gaan. In deze koudere periode verstoppen ze zich veel en eten ze weinig tot niets. Ook dit is iets wat nagebootst moet worden in gevangenschap.
Dieren in winterslaap brengen is mogelijk door in de Nederlandse herfstperiode de warmtelampen uit te zetten zodat de temperatuur in het terrarium door de weken heen langzaam omlaag gaat. In huiskamers is dit vaak tot ongeveer 20 graden. Aangezien dit niet koud genoeg is dienen de dieren naar een koudere ruimte verplaatst te worden. Indien de dieren minstens 2 weken niets meer qua eten aangenomen hebben en/of aangeboden hebben gekregen, kunnen ze in een grote curverbak met substraat in een kelder of schuur geplaatst worden waar de temperaturen wel voldoende koud zijn. Mocht je wel in de mogelijkheid zijn de temperatuur in het terrarium te laten zakken tot 5-15 graden, dan kunnen de dieren blijven zitten, mits er een land gedeelte met een dikke (20-30cm) laag vochtig substraat aanwezig is waarin ze zich in kunnen graven.
De curver voor de winterslaap kan ingericht worden met een dikke laag grond, mos en een kurkstam of ander voorwerp waar de dieren in kunnen schuilen. Ook moet er altijd vers water aanwezig zijn in de vorm van een waterbak of klein badje. Observeer 2x wekelijks of de dieren zich wel of niet ingegraven hebben en of ze mogelijk wakker zijn geworden en zich verplaatst hebben. Niet alle dieren zullen zich ingraven en dit is geen probleem, zolang de temperatuur maar koud genoeg is om de dieren ook in slaap te houden. Na de winterperiode (in februari/maart) kunnen de dieren weer uit de winterslaap.. Ze kunnen teruggeplaatst worden in hun terrarium, waarin de temperaturen en lichtduur ook langzaam weer omhoog gekrikt kunnen worden. De dieren worden vanzelf weer actiever en gaan ook weer eten. Belangrijk is dus om voer aan te bieden zodra ze teruggeplaatst zijn.
Zowel in het wild als in gevangenschap gaan Chinese krokodilstaarthagedissen in een winterslaap. Enkel de Vietnamese ondersoort leeft in gebieden met zachtere winters, waardoor ze niet in winterslaap maar in winterrust gaan. In deze koudere periode verstoppen ze zich veel en eten ze weinig tot niets. Ook dit is iets wat nagebootst moet worden in gevangenschap.
Dieren in winterslaap brengen is mogelijk door in de Nederlandse herfstperiode de warmtelampen uit te zetten zodat de temperatuur in het terrarium door de weken heen langzaam omlaag gaat. In huiskamers is dit vaak tot ongeveer 20 graden. Aangezien dit niet koud genoeg is dienen de dieren naar een koudere ruimte verplaatst te worden. Indien de dieren minstens 2 weken niets meer qua eten aangenomen hebben en/of aangeboden hebben gekregen, kunnen ze in een grote curverbak met substraat in een kelder of schuur geplaatst worden waar de temperaturen wel voldoende koud zijn. Mocht je wel in de mogelijkheid zijn de temperatuur in het terrarium te laten zakken tot 5-15 graden, dan kunnen de dieren blijven zitten, mits er een land gedeelte met een dikke (20-30cm) laag vochtig substraat aanwezig is waarin ze zich in kunnen graven.
De curver voor de winterslaap kan ingericht worden met een dikke laag grond, mos en een kurkstam of ander voorwerp waar de dieren in kunnen schuilen. Ook moet er altijd vers water aanwezig zijn in de vorm van een waterbak of klein badje. Observeer 2x wekelijks of de dieren zich wel of niet ingegraven hebben en of ze mogelijk wakker zijn geworden en zich verplaatst hebben. Niet alle dieren zullen zich ingraven en dit is geen probleem, zolang de temperatuur maar koud genoeg is om de dieren ook in slaap te houden. Na de winterperiode (in februari/maart) kunnen de dieren weer uit de winterslaap.. Ze kunnen teruggeplaatst worden in hun terrarium, waarin de temperaturen en lichtduur ook langzaam weer omhoog gekrikt kunnen worden. De dieren worden vanzelf weer actiever en gaan ook weer eten. Belangrijk is dus om voer aan te bieden zodra ze teruggeplaatst zijn.
Voortplanting
Geslachtsbepaling
Geslachtsbepaling is bij Chinese krokodilstaarthagedissen niet heel eenvoudig. Op het eerste oog zijn er geen grote verschillen tussen man en vrouw. Wel zijn mannelijke exemplaren vaak feller gekleurd, met meer rode kleuring op de flanken en buik, waarbij de vrouwen wat fletser zijn met een voornamelijk bruine kleuring. Maar er bestaan ook minder gekleurde mannen en felgekleurde vrouwen. Een andere manier van geslachtsbepaling is het kijken naar de vorm van de kop. Vrouwelijke dieren hebben van bovenaf gezien vaak een stompere neus dan mannen. Maar ook dit zal niet altijd 100% uitsluitsel geven. Paring en dracht Wanneer de Chinese krokodilstaarthagedis uit de winterrust komt, begint in gevangenschap vrijwel meteen de voortplantingsperiode. Het mannetje vertoont een balts door te trillen en met zijn kop te schudden. Hij probeert daarna het vrouwtje stevig vast te grijpen in haar nek, zodat hij met haar kan paren. De Chinese krokodilstaarthagedis is eierlevendbarend. Er worden geen eieren gelegd, maar na de draagtijd van gemiddeld 7-12+ maanden komen de jongen levend ter wereld. De lengte van de draagtijd is temperatuurafhankelijk. Wanneer een drachtig dier de winterslaap overbrugt zal de dracht langer duren. Zorg voor de jongen De jongen zijn bij de geboorte volledig zelfstandig en kunnen ook direct zwemmen. Het kan enkele dagen duren voordat alle jongen zijn geboren en het is verstandig ze zo spoedig mogelijk van de ouderdieren te scheiden. Opkweken kan gedaan worden in kleinere terraria met een kleiner ondiep watergedeelte. De jongen kunnen vrijwel direct agressief op elkaar reageren en het is dus raadzaam ze in kleine groepen of solitair op te kweken. |
Video van de geboorte van Shinisaurus crocodilurus jongen.
© Joey Markx Een paring van Shinisaurus crocodilurus.
© Roy Breunis |
Bronnen
https://nationalzoo.si.edu/animals/chinese-crocodile-lizard
https://www.iucnredlist.org/species/57287221/57287235
http://www.rep-nature.nl/page_1247245585500.html
https://kups.ub.uni-koeln.de/7398/1/van_Schingen_Dissertation.pdf?fbclid=IwAR3K9yBfAB8SPlEucsTunQX3m2fx6Nb_2S2n2yKOX3FGELsu2q8uNIEbgxE
https://nationalzoo.si.edu/animals/chinese-crocodile-lizard
https://www.iucnredlist.org/species/57287221/57287235
http://www.rep-nature.nl/page_1247245585500.html
https://kups.ub.uni-koeln.de/7398/1/van_Schingen_Dissertation.pdf?fbclid=IwAR3K9yBfAB8SPlEucsTunQX3m2fx6Nb_2S2n2yKOX3FGELsu2q8uNIEbgxE
Met dank aan Roy Breunis en Joey Markx voor het controleren en aanvullen van de tekst.